Atatürk'ün gençlere emanet ettiği Türkiye'nin geleceği, günümüzde işsizlik, geleceksizlik ve yoksullukla karşı karşıya. 19 Mayıs Gençlik ve Spor Bayramı'nın ardından, gençlerin yaşadığı gerçeklik, BirGün Gazetesi yazarı Aziz Çelik'in kaleme aldığı yazı ile gözler önüne seriliyor.
AKP Döneminde Genç İşsizliğinin Artışı
AKP iktidarının 2002 yılından bu yana gençler arasında işsizlik oranında ciddi bir artış yaşandı. Geniş tanımlı genç işsizlik oranı, yüzde 26'dan yüzde 37,5'e yükselerek 11,4 puanlık bir artış gösterdi. Bu durum, gençlerin iş bulma umudunu kaybetmesine ve iş aramaktan vazgeçmesine yol açtı. DİSK-AR verilerine göre ise genç kadınlarda işsizlik oranı erkeklerden daha yüksek seyrediyor.
Eğitimde ve İstihdamda Olmayan Gençlerin Yüksek Oranı
Ne eğitimde ne de istihdamda bulunan gençlerin (NEET) oranı da endişe verici boyutlarda. Eurostat verilerine göre, 25-29 yaş grubunda Türkiye, AB ülkeleri arasında en yüksek NEET oranına sahip ülke. Türkiye'de bu oran yüzde 26,4 iken, AB ortalaması yüzde 11. Bu, Türkiye'nin AB ortalamasının 2,4 katı NEET oranına sahip olduğunu gösteriyor.
Üniversite Mezunlarının İşsizlik ve Uyumsuzluk Sorunu
Yükseköğretim mezunları da işsizlik sorunundan etkileniyor. 2024 verilerine göre, 3 milyon 133 bin açık işsizden 966 bini yükseköğretim mezunu. Üniversite mezunlarının önemli bir kısmı, mezun oldukları bölümlerle alakasız işlerde ve düşük ücretlerle çalışmak zorunda kalıyor. Cumhurbaşkanlığı İnsan Kaynakları Ofisi'nin Üni-Veri araştırması, bu uyumsuzluğun bazı bölümlerde yüzde 90'lara ulaştığını gösteriyor.
Asgari Ücretle Çalışan Üniversite Mezunları
Üni-Veri araştırması, üniversite mezunlarının önemli bir bölümünün 25 bin TL'nin altında, yani 2024 yılı asgari ücretinin yüzde 47'si altında bir ücretle işe başladığını ortaya koyuyor. 2025 verileri henüz yayımlanmamış olsa da, birçok mezunun işe giriş ücretinin asgari ücret civarında olduğu tahmin ediliyor. Bu durum, gençlerin geleceksizlik, güvencesizlik ve yoksullukla mücadele ettiğini gösteriyor.
Meslek Liselerinin Önemi ve Nitelikli Eleman Yetiştirme
Gençlerin işsizlik sorununa çözüm bulmak için meslek liselerinin önemi vurgulanıyor. Birçok işveren nitelikli eleman sıkıntısından bahsederken, AKP iktidarının nitelikli eleman yetiştirme konusunda yeni düzenlemeler yapması gerektiği düşünülüyor. Bu durum, üniversite eğitimine odaklanmanın yanı sıra, meslek edinmenin gençler için daha istikrarlı bir gelecek sunabileceğini gösteriyor.
