İzmit, Osmanlı döneminde sadece stratejik bir konumda bulunan bir şehir değil, aynı zamanda padişahların ziyaret ettiği ve önemli idari bir merkezdi. İzmit Sancağı, Bolu Vilayeti'nin bir parçası olarak kurulmuş, 1914 yılında ise müstakil bir sancak haline gelmiştir. Osmanlı Devleti'nin yıkılışına kadar bu statüsünü korumuştur.
İzmit'in Tarihi Önemi
İstanbul'a yakınlığı nedeniyle İzmit, Osmanlı padişahları ve diğer önemli şahsiyetler için önemli bir uğrak yeri olmuştur. Roma döneminden itibaren önemini koruyan şehir, Osmanlı döneminde de ihtişamlı yapılar ve güzel bir Körfez manzarasıyla tanınıyordu. Günümüzde sanayileşme ve nüfus artışı nedeniyle kent görünümü değişmiş olsa da, tarihi önemini korumaktadır.
Üç Padişahın Ziyaretleri
Tarihi kayıtlara göre, üç Osmanlı padişahı İzmit'i ziyaret etmiş, burada kalmış ve şehrin güzelliğinden etkilenmiştir. Bunlar II. Mahmud, Sultan Abdülmecid ve Sultan Reşad'dır. Padişahların bu ziyaretleri, İzmit için büyük bir prestij ve tarihi önem taşımaktadır. Bu ziyaretler, dönemin siyasi, sosyal ve ekonomik yapısı hakkında da önemli bilgiler sunmaktadır.
II. Mahmud'un İzmit Ziyareti (1833)
II. Mahmud, 1830-1839 yılları arasında beş defa yurtiçi gezi gerçekleştirmiştir. Bu gezilerden biri, 1833 yılında Gemlik ve İzmit'i kapsamıştır. Sultan, Gemlik tersanesini ve İzmit tersanesini ziyaret etmiş, Asâkir-i Mansûre birliklerini ve inşa halindeki feshaneyi incelemiştir. Daha sonraki bir ziyareti ise yeni açılan İstanbul-İzmit kara yolunu kullanarak gerçekleşmiş ve cami açılışı ile bir kalyonun denize indirilmesi etkinliklerine katılmıştır.
Sultan Abdülmecid'in İzmit Ziyareti (1844)
Sultan Abdülmecid, 26 Mayıs 1844 tarihinde başlayan 17 günlük bir gezi kapsamında İzmit'i ziyaret etmiştir. İzmit'te üç gün kalan Sultan, Kasr-ı Hümayun'da konaklamış, çuha fabrikasını ve Kirazsuyu mecrasını ziyaret etmiştir. Ziyaretinde, farklı dinlerden (Müslüman, Rum, Ermeni, Yahudi) birçok kişiyi kabul ederek şehrin çoğulcu yapısını vurgulamıştır. Ziyaret boyunca çeşitli hediyeler dağıtılmış ve şenlikler düzenlenmiştir.
İzmit'in Osmanlı Modernleşmesindeki Rolü
II. Mahmud ve Abdülmecid'in İzmit ziyaretleri, Osmanlı modernleşme sürecinde şehrin idari, askeri ve ekonomik durumunu gözler önüne sermektedir. Tersane ve feshane ziyaretleri, Abdülmecid'in çuha fabrikası incelemesi, İzmit'in sadece bir geçiş noktası değil, aynı zamanda önemli bir sanayi merkezi olduğunu göstermektedir. Abdülmecid'in farklı dinlerden insanları kabul etmesi ise şehrin çoğulcu sosyal dokusunu ve padişahın hoşgörüsünü yansıtmaktadır.
